Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nın yeni eserleri, okurları edebiyatın büyülü dünyasından felsefenin derin sularına, tarihin labirentlerinden insan ruhunun karmaşık koridorlarına uzanan bir yolculuğa çıkarıyor. Antik diyaloglardan şövalye destanlarına, Rönesans’ın epik anlatılarından 19. yüzyıl sosyetesinin ince mizahına, kendi dönemlerinin ruhunu taşıyan bu eserleri, insanlık komedyasının da bin bir yüzünü yansıtıyor.
Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi
ÇILGIN ORLANDO -III-
Ludovico Ariosto
İtalyanca aslından çeviren: Necdet Adabağ
Çağdaşı Machiavelli gibi Hümanizma-Rönesans’ın temelini oluşturan yazarlardan biri olan ünlü İtalyan şair Ludovico Ariosto (1474-1533), şiirin yanı sıra komedya, hiciv gibi türlerde de eserler vermiştir. Kendisine ölümsüz bir ün kazandıran ve gelmiş geçmiş en büyük şairler arasında anılmasını sağlayan eseri Çılgın Orlando üzerinde neredeyse 30 yıl çalışan şair, manzum şövalye hikâyelerini ve Şarlman’ın Hristiyanlığı yayma çabasını temel aldığı bu eserinde ince bir alaycılıkla derin bir insan sevgisini iç içe işler. Yayımlanmasının hemen ardından büyük bir başarı kazanan Çılgın Orlando sadece İtalya’da 154 baskı yapmış, hemen hemen bütün Avrupa dillerine çevrilmiştir. İtalyanca aslından ve manzum olarak dilimize ilk kez çevrilen eserin üçüncü ve son cildi de Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi’nde yerini aldı.
SOFİST
Platon
Yunanca aslından çeviren: Ari Çokona
Atina’nın aristokrat gençlerinin gramer, müzik ve beden eğitiminden oluşan temel eğitimini aldıktan sonra filozof Kratylos’un öğrencisi olan, onun sayesinde Sokrates öncesi filozofların eserlerini tanıyan Platon’u (MÖ 428/7-348/7) en çok etkileyen düşünür, Sokrates olmuştur. Ancak tarihin en meşhur öğretmen-öğrenci ikilisinin nerede ve nasıl karşılaştığına dair bilgiler çelişkilidir. Eserlerindeki atıflardan tanıştıkları sırada hocasının altmış, kendisinin de yirmi yaşlarında olduğu anlaşılmaktadır. Siyasetle de ilgilenen Platon, Sokrates’in ölüme mahkûm edilişinin ardından hocasının düşüncelerini geliştirmeye ve kendi felsefe sistemini kurmaya yönelmiş, MÖ 387’de Batı dünyasının en uzun ömürlü eğitim kurumlarından Akademia’yı kurmuştur. Platon’un diyalogları arasında belki de en karmaşık ve derin olanlardan Sofist, filozofun ontoloji, epistemoloji ve dil felsefesi üzerine derinlemesine düşündüğü bir metin olarak öne çıkar, Eleatik düşünceye ve varlık felsefesine olan ilgisini yansıtır.
ÜÇ OYUN
Alfred de Musset
Fransızca aslından çeviren: Berna Günen
19. yüzyıl Fransız edebiyatının en önemli isimlerinden olan, 1845 yılında Légion d’honneur’e layık görülen, 1852’de ise Académie française’e üye seçilen Alfred de Musset’nin (1810-1857) üç oyunu bu kitapta bir araya geliyor. “Aşk Şakaya Gelmez”, “Bir Kapı ya Açık Durmalı ya da Kapalı” ve “Büyük Konuşmamalı” başlıklı oyunlar, Fransa’da 18. ve 19. yüzyıllarda popüler olan Proverbe, yani “Atasözü” türünün birer örneği. Bu türün en başarılı yazarlarından sayılan sanatçı yalın ama etkili üslubuyla bu sosyete eğlencesi formunu mizah ve hayat dolu bir tiyatroya dönüştürüyor.
TOP OYNAYAN KEDİ MAĞAZASI
Honoré de Balzac
Fransızca aslından çeviren: Fevzi Akkoç
19. yüzyıl Fransız edebiyatının büyük ismi Honoré de Balzac (1799-1850), edebi kariyerine oyun yazarak başladı. Ancak aldığı eleştiriler neticesinde romana yöneldi. Yirmi yılda 85 romanı tamamladı, öldüğünde arkasında 50 roman taslağı bıraktı. Bir kısmı zaman içerisinde edebiyat arketiplerine dönüşen 2000’den fazla karakter yarattı ve bütün karakterlerini önyargıdan uzak analitik bir yaklaşımla, toplumsal sınıflarından yalıtmadan ele aldı. 1830 yılında kurmaca eserlerini Dante’nin İlahi Komedya’sına atıfla “İnsanlık Komedyası” başlığı altında topladı. Aynı yıl yayımlanan Top Oynayan Kedi Mağazası, “İnsanlık Komedyası”nın Töre İncelemesi ayağında, Özel Yaşamdan Sahneler başlığı altında toplanan ilk romanlardandır. İki ayrı toplumsal sınıfa mensup iki tutkulu insanın evliliğini işleyen roman, 19. yüzyılda sınıfsal aidiyetin yaşama, sanata, ticarete ve paraya yaklaşımını gözler önüne serer.
İnceleme – Araştırma
GILLES DELEUZE VE FÉLIX GUATTARI: KESİŞEN HAYATLAR
François Dosse
Fransızca aslından çevirenler: Aslı Sümer – Devrim Çetinkasap
Deleuze ve Guattari nasıl oldu da bireyselliklerini koruyarak ortak bir ses oluşturabildiler? Bu benzersiz ortaklık hangi kavramların doğmasına yol açtı ve iki düşünürün yaşamlarını nasıl dönüştürdü? Gilles Deleuze’ün felsefi derinliği ile Félix Guattari’nin devrimci psikiyatri pratiği, beklenmedik bir karşılaşma sayesinde buluşarak düşünce tarihinde yeni ufuklar açtı. Bu buluşmadan Anti-Oidipus, Bin Yayla ve Felsefe Nedir? gibi çığır açan eserler doğdu.
François Dosse’un Gilles Deleuze ve Félix Guattari: Kesişen Hayatlar adlı kitabı, 20. yüzyıl düşünce tarihinin en çarpıcı ve üretken ortaklığının perde arkasını ilk kez bu denli ayrıntılı biçimde aydınlatıyor. Arşiv belgeleri, mektuplar ve tanıklıklardan yola çıkarak yalnızca entelektüel bir devrimi değil, aynı zamanda kişisel zorlukları, duygusal gerilimleri ve siyasi mücadeleleri de gözler önüne seriyor. Dosse, bu eşsiz yaratıcı ortaklığın ardındaki insan hikâyelerini titizlikle inceliyor. İki zihnin yaratıcı buluşmasından doğan devrimci fikirlerin ardındaki insan deneyimini sürükleyici bir anlatımla sunan Kesişen Hayatlar, felsefe, psikanaliz, sosyoloji ve siyasetle ilgilenen herkes için vazgeçilmez bir kaynak.
ERDEMLER VE BECERİLER
Julia Annas
İngilizce aslından çeviren: Reha Kuldaşlı
Erdem nedir? Sadece kurallara uymak ya da belirli alışkanlıklar edinmek mi, yoksa hayatımızı dönüştüren bir ustalık mı? Julia Annas, bu sorulara iddialı bir cevap öneriyor: Erdem, tıpkı piyano çalmak ya da tenis oynamak gibi öğrenilen ve geliştirilen bir beceridir. Antik felsefenin derinliğini modern psikolojiyle buluşturan bu özgün yaklaşım, erdemi soyut bir kavram olmaktan çıkarıp gündelik yaşamın merkezine yerleştiriyor.
Aristoteles’ten Stoacılara, modern araştırmalardan çağdaş etik tartışmalara uzanan geniş bir perspektif sunan kitap, erdemin nasıl öğrenildiğini, geliştirildiğini ve mutlu yaşamın temelini nasıl oluşturduğunu gösteriyor. Beceri analojisine dayanan bu yaklaşım, erdemin salt alışkanlık olmadığını; sürekli pratik ve düşünce gerektiren dinamik bir süreç olduğunu ortaya koyuyor. Eser, akademik derinliğiyle uzman okurlara yeni tartışma alanları açarken, yalın anlatımıyla erdemli yaşamı keşfetmek isteyen herkese rehberlik ediyor. Karakterin gelişimi, erdemlerin birliği ve mutlulukla ilişkisi gibi temel meselelerde yenilikçi çözümler sunan bu kitap, çağdaş etik düşüncenin önemli kaynakları arasında yer alıyor.
TÜRK-AMERİKAN İLİŞKİLERİNİN İLK YÜZYILINDA BAHRİYELER VE BAHRİYELİLER (1776-1876)
Ender Kuntsal
Türk-Amerikan ilişkileri 1776’da İngiltere’ye karşı bağımsızlığını ilan eden ABD ile Garp Ocakları olarak bilinen Cezayir, Tunus ve Trablusgarp eyaletleri üzerinden başlar. Bağımsızlığının tanınması ile İngiliz bayrağı altında Akdeniz’de ticaret yapma hakkını kaybeden ABD bu hakkı tekrar elde edebilmek için Garp Ocakları’na vergi ödemeyi kabul ederek yeni antlaşmalar yapar.
Yunan isyanı sırasında Osmanlı donanmasının Navarin’de yakılmasının ardından Kaptan-ı Derya Hüsrev Paşa ile Komodor John Rodgers arasındaki görüşmeler 1831’de imzalanan Ticaret ve Seyrisefain Antlaşması ile sonuçlanır. Antlaşma ile ABD, Akdeniz ve Karadeniz’de ticaretini geliştirmeyi, Osmanlı Devleti de donanmasını yenilemeyi ümit etmektedir. Bu sırada daha önce komodor olan David Porter Amerikan maslahatgüzarı olarak İstanbul’a gönderilir. Aynı günlerde Amerikalı gemi inşaat mühendisi Henry Eckford’un inşa ederek İstanbul’a getirdiği korvet satın alınır, Eckford Haliç’te harp gemisi inşaatına başlar. 1850’lerde ilk resmi devlet temsilcisi olarak bahriyeli Binbaşı Emin Bey, ardından ileride Kaptan-ı Derya olacak Amiral Ateş Mehmet Salih Paşa harp gemisi alımı hakkında görüşmeler yapmak üzere ABD’ye gider. Avrupa’daki siyasi olaylardan da etkilenen ilişkiler sırasında çok sayıda ABD harp gemisi ticari, askeri, bilimsel ve diplomatik maksatlarla, ayrıca vatandaşlarına ve misyonerlerine yardım etmek üzere Osmanlı limanlarını ziyaret eder.
Bu kitapta, Türk-Amerikan ilişkilerinin ilk yüzyılında iz bırakan gemiler, bahriyeliler ve bahriye kökenliler, derin ve geniş açılı, ancak bir kitaba sığacak uzunlukta kaleme alınarak okuyucuya sunuluyor.
Türk Edebiyatı Klasikleri
METRES
Hüseyin Rahmi Gürpınar
Günümüz Türkçesine uyarlayan: Defne Asal
Edebiyatımızın benzeri az bulunur şahsiyetlerinden Hüseyin Rahmi Gürpınar, 1900 yılında İkdam gazetesinde tefrika edildikten sonra aynı yıl kitaplaştırılan Metres’te, alafranga mirasyedi tipler üzerinden hem yanlış Batılılaşmayla toplumda yaygınlık kazanan metres hayatının birey ve özellikle aile hayatında yarattığı tahribi sürükleyici bir kurgu ve mizahi anlatımla hicveder hem de romantizm ve parnasizm gibi edebi akımların etkisindeki Servetifünun topluluğunu örtük bir şekilde eleştirir.
İhtiyar bir Rum tüccarın metresi olarak Paris’ten İstanbul’a gelen Matmazel Parnas, zengin hamisi ölünce kime çatacağı, hangi servete çarpacağı bilinmeyen bir kuyrukluyıldız gibi, Beyoğlu’nun aşk semalarında dolaşmaya başlar. Şık beyler arasında kavga nedeni olan bu afetin cazibesine kapılarak bütün servetini kaybedenlerden biri de mirasyedi Müştak’tır. Metresi Parnas’ın giderlerini karşılayamayan parnasyen Müştak, arkadaşı Reyhan’dan borç ister. Reyhan da Parnas’ı paylaşmak şartıyla arkadaşına istediği parayı verir. Ancak bir süre sonra aralarında kıskançlık ve husumet baş gösterir. Bunlar yetmezmiş gibi, Hami adında, “dandini beyim hoppala paşam” üçüncü bir ortaklarının daha olduğunu öğrenen iki arkadaş birlik olup intikam almak için Hami’nin annesi Firuze Hanım’ı ve karısı Saffet Hanım’ı yazdıkları aşk mektuplarıyla baştan çıkarırlar. Böylece şair ve kinik filozof Revai karakterinin alaycı gözlem ve katılımıyla Metres, komedi ve trajedinin iç içe geçtiği aşk, evlilik, ihanet, kıskançlık, şehvet, para ve intikam sarmalında gelişen olaylarla birlikte İstanbul’da konak hayatını, farklı görünümleriyle dönemin sosyokültürel manzarasını, eğitim meselelerini ve edebiyat atmosferini de gözler önüne serer.
Türk Edebiyatı
SANA SESLENMEK İÇİN – SEÇME ŞİİRLER
Ataol Behramoğlu
Sana Seslenmek İçin, çağdaş şiirimizin önde gelen ustalarından Ataol Behramoğlu’nun ilk şiirlerinden son şiirlerine kadar, kendisinin hazırladığı en geniş seçki olarak dikkat çekiyor. Yaklaşık 150 şiirin yer aldığı kitaptaki dizeler, şairin iç dünyasının öyküsü olduğu kadar, ülkemize ve dünyamıza etkin bir şiirsel tanıklık sunuyor.
FIRTINA TANRISI’NIN ÇOCUKLARI – HİTİT DESTANI – ŞİİR
Mehmet Öztürk
Bu destan bir Anadolu imparatorluğu haline gelen Hitit Devleti’nin tarihi serüvenini edebi bir dille aktarıyor bize. Hititler meydana getirdikleri organizasyon becerisi ve Anadolu’da yaygın bir biçimde kullandıkları çiviyazısıyla bu devleti dört yüz yılı aşkın süreyle yaşatmışlar, askeri ve diplomatik yetenekleri sayesinde geniş topraklara yayabilmişlerdir. Eserde, zaman zaman orijinal Hititçe metinlerin sesi de duyuluyor. “Hitit insanı”yla yirmi birinci yüzyıl insanı aslında tek bir duyguyu dile getiriyor: Anadoluluğu… Destanın ritmi ve coşkunluğu da bu duyguya dayanıyor.
“Mehmet Öztürk yaklaşık üç bin yıl öncesine, MÖ 8. yüzyılda yaşayan İyonyalı Homeros’un eserlerine dayanan bir Anadolu geleneğini devam ettirerek Hititlerin dört yüz yıllık serüvenini destanlaştırıyor. Homeros, İlyada adlı destanında iki farklı coğrafyanın halklarının Akha (Miken) ve Troialıların savaşını betimlerken, burada anlatının merkezinde Anadolulu bir toplum olan Hititler duruyor.”
– Doç. Dr. Metin Alparslan, “Önsöz’den”
Modern Klasikler Dizisi
ÇOCUKLARIN GECESİ
Maurice Maeterlinck
Fransızca aslından çeviren: Deniz Resul
Yapıtlarını Fransızca yazan ve Fransız edebi akımlarından esinlenen Belçikalı yazar Maurice Maeterlinck, sembolist tiyatroya kazandırdığı seçkin yapıtlarından dolayı 1911’de Nobel Edebiyat Ödülü’ne değer görüldü. İkinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde ABD’ye göçen yazar, 1941 yılında New York’ta insanlığın geleceğine dair bir nevi “vasiyetname” kaleme aldı. Edebi üretimine görkemli bir nokta koymak amacıyla yazmaya giriştiği bu yapıt için ustalaştığı bir türü, tiyatroyu seçmişti.
Çocukların Gecesi dramatik ve çokanlamlı diliyle, iki çocuğun deneyimlediği olağanüstü bir gecenin felsefi hikâyesine dönüştü. O karanlık gecede olumsuz güçlerle çarpıştıktan sonra şafak sökerken daha iyi bir dünya inşa etmeyi başaran çocuklar yarının insanını, geleceğin aktörlerini temsil ediyordu. Antonin Artaud’ya göre, Maeterlinck bu yapıtta “edebiyata bilinçdışının birçok zenginliğini katma” konusunda öncülük etmiş; materyalizm, doğa, ölüm ve mutluluk gibi kendisi için değerli temalara yönelirken iyimserliği elden bırakmamıştır.
Yazarın ölümünden 75 yıl sonra, torunu tarafından “mucize eseri” bulunarak gün ışığına çıkarılan Çocukların Gecesi, tıpkı Küçük Prens gibi, her yaştan okura verecek mesajı olan zamansız bir başyapıt.
GARİP MESLEKLER KULÜBÜ
Gilbert K. Chesterton
İngilizce aslından çeviren: Çiçek Öztek
Chesterton, 1905 yılında yayımlanan Garip Meslekler Kulübü’nde okuru Londra’nın ücra köşelerinde kalmış tuhaf mucitlerin dünyasına götürüyor. Buradaki mucitler, bilimsel-teknik ufuklar açan dâhiler değil. Sosyal ilişkilerin karmaşıklaşmasıyla doğan görünmez ihtiyaçları fark edip akla hayale gelmedik mesleklere dönüştüren yeni bir deha türüyle tanışıyoruz. Bu mesleklerde alışıldık ticari zekâ yerine en ulvi felsefeleri insan ilişkilerinin küçük ayrıntılarına uyarlama becerisi kendini gösteriyor, tabii bazı aksaklıklarla. Paradoksların Prensi Chesterton bu yapıtını Londra’nın kasvetli atmosferinde işleyen canlı bir mizah atölyesine ayırıyor.
BALO – DÜŞMAN
Irène Némirovsky
Fransızca aslından çeviren: Berna Günen
Irène Némirovsky ilk yapıtlarından olan Düşman (1928) ile Balo’da (1929) keskin gözlem gücünü bu kez kendi yaşamında da önemli yer tutan sevgisiz anne figürüne yöneltiyor. Düşman’ın on yedi yaşındaki kahramanı Gabri ve Balo’nun on dört yaşına henüz basmış olan Antoinette’i annelerinin hoyratça kayıtsızlıklarıyla farklı biçimlerde yüzleşen genç kadınlardır. Gabri’nin yine hoyratça, Antoinette’in bilgece kurguladıkları intikamlar, Némirovsky’nin insan psikolojisini derinlemesine işleme yeteneğinin ilk kanıtları olarak dikkat çeker.
Yazarın Pierre Nerey takma adıyla yayımladığı iki yapıttan Balo 1930’larda yakaladığı ilgiyi izleyen yıllarda da korumuş, 1980’li yıllarda okul kitaplarına girmiş, 2010 yılında operaya, 2013’te de tiyatroya uyarlanmıştır.
MASUM AZİZLER
Miguel Delibes
İspanyolca aslından çevirenler: Saliha Seniz Coşkun – Esra Kılıç
İç Savaş sonrası İspanyol edebiyatının önde gelen yazarlarından Delibes, yoksullara karşı beslediği empatinin yanı sıra İspanya’nın kırsalına ve geleneklerine bağlılığıyla tanınır. Yapıtlarında emekçilerin, çobanların, demircilerin ve avcıların hayatlarına odaklanır. Karmaşık karakterleri İspanya İç Savaşı’nı izleyen kültürel ve politik mücadeleleri yansıtır.
En önemli yapıtlarından biri olarak kabul edilen 1981 tarihli Masum Azizler’de 1960’ların başında Extremadura bölgesindeki bir çiftlikte çalışan taşralı bir ailenin hikâyesi üzerinden, insanı insanlıktan çıkaran acımasız toplumsal hiyerarşinin sonuçlarına dikkat çeker. Bu ailenin doğayla çok yakın bir ilişki içinde bulunan ve etrafındaki bütün canlılara sevecenlikle yaklaşan zihinsel engelli üyesi Azarías bir “masum aziz” olarak ön plana çıkar. Emir verenlerle itaat edenlerin; efendilerle sefalet içindeki varoluşlarında her durum ve koşulda onlara boyun eğen hizmetkârların bir arada yaşadığı bu çiftlik, toplumsal eşitsizliğin hüküm sürdüğü bir “küçük evren”dir adeta.
Masum Azizler birçok dile çevrilmiş ve İspanyol yönetmen Mario Camus’un romandan uyarladığı film, 1984’te Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ile ödüllendirilmiştir.
İş Dünyası
USTALAŞMANIN 12 KURALI
Scott H. Young
İngilizce aslından çeviren: Sevgi Halime Özçelik
Hayat öğrenmeye bağlı. Hepimiz onlarca yılımızı okullarda geçirerek eğitim alıyoruz. İşimizde başarılı olmak istiyoruz. Bunu sadece işini en iyi yapanlardan biri olmanın sağladığı avantajlar için değil, bir zanaatı ustalıkla yapmanın verdiği gurur için de arzuluyoruz. Eğlence amacıyla yaptığımız şeylerde bile, daha iyi olabileceğimizi hissettiğimizde bundan büyük keyif alıyoruz.
Tüm bunlara rağmen öğrenme, gizemini korumayı sürdürüyor. Bazen, bilmediğimiz bir semtte yolumuzu rahatça bulduğumuzda veya yeni girdiğimiz işletmede çalışma rutinini kavradığımızda yaşandığı gibi öğrenme zahmetsizce gerçekleşiyor. Kimi zamansa çok zor oluyor. Saatlerce masada dirsek çürütüyoruz ama girdiğimiz sınavda yine de başarılı olamıyoruz. Şirket, sektör, hatta belki meslek değiştirmek istiyoruz ama içimizden bir ses bize bu adımı atacak yeterlilikte olmadığımızı söylüyor. Yıllarca araba sürmek, yemek yapmak, tenis oynamak her zaman bu işleri ustalıkla yapma sonucunu vermeyebiliyor. İyileşme, elde etsek dahi, kalıcı olmuyor.
Yazar Scott H. Young insanların yeni beceriler edinmesinin neden bu kadar zor olduğunu araştırıyor. İlerlemeyi mümkün kılmak için başkalarından, uygulamadan, deneyimden öğrenmek gerektiğini savunuyor ve öğrenme yöntemimizi iyileştirmek için yapılması gerekenleri 12 temel öğrenme kuralında toplayarak özetliyor. İster sınava hazırlanın ister işyerinde yeni bir beceri öğrenin isterse ilgilendiğiniz herhangi bir alanda daha başarılı olmaya çalışın, bu kurallar işinizi daha iyi yapmanıza yardımcı olacak.